Çin, ABD’nin istihbarat amaçlı olduğundan şüphelendiği Çin’e ait yüksek irtifa balonunu düşürmesini protesto etti.
ABD ile Çin arasında krizin adı bu kez “gözetleme balonu” oldu.
Amerikan ordusu, bir süredir hava sahasında bulunan Çin’e ait gözetleme balonunu vurarak düşürdü. Pekin, ABD’nin balonu vurarak düşürmesini protesto etti.
“ABD, uluslararası kural ve teamülleri açıkça ihlal etti”
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Çin, ABD’nin sivil insansız hava aracına güç kullanması karşısında derin hoşnutsuzluk içindedir ve saldırıyı protesto etmektedir” ifadelerine yer verildi.
Çin tarafının, Washington’ı, hava aracının sivil amaçlı olduğu, zorlayıcı sebeplerle Amerikan hava sahasına girmesinin tamamen tesadüf eseri olduğu konusunda bilgilendirdiğini ve meselenin sakin, profesyonel ve itidalli şekilde ele alınmasını açıkça talep ettiğinin vurgulandığı açıklamada, şunlar kaydedildi:
“ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü, balonun yerdeki personele askeri veya fiziksel tehdit oluşturmadığını söyledi. Bu şartlar altında, ABD tarafı güç kullanmakta ısrar ederek aşırı bir tepki verdi ve uluslararası kural ve teamülleri açıkça ihlal etti.”
Açıklamada, Çin’in, olaydan zarar gören şirket ve kurumlarının meşru haklarını ve çıkarlarını koruyacağı ve gerekli tepkileri verme hakkını saklı tuttuğu belirtildi.
ABD hava sahasında tespit edildi
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), 3 Şubat’ta Çin’e ait olduğu iddia edilen yüksek irtifa istihbarat balonunun ABD ana kıtası üzerinde uçuş yaptığını ve Amerikan ordusunun balonu takip ettiğini açıklamıştı.
Balonun, Montana eyaletinde aralarında uzun menzilli füze depolarının olduğu bazı hassas askeri tesislerin üzerinden geçtiği öne sürülmüştü.
Balonu güvenlik nedeniyle düşürmeyi tercih etmediklerini ancak müdahale seçeneğini saklı tuttuklarını vurgulayan savunma yetkilileri, Çin’e ait istihbarat balonlarının, ABD hava sahasında tespit edilmesinin ilk olmadığını, son yıllarda benzerlerine rastlandığını ileri sürmüştü.
ABD’nin Pekin Büyükelçiliği kanalıyla Çinli muhataplarını sorunun ciddiyeti konusunda uyardığı bildirilmişti.
Çin’den “meteoroloji balonu” açıklaması
Çin tarafından yapılan açıklamada, balonun, Çin’e ait sivil bir hava aracı olduğu, meteorolojik araştırma için kullanıldığı, rüzgarlarla sürüklenerek yanlışlıkla ABD hava sahasına girdiği belirtilmişti.
Kendini kontrol kabiliyeti sınırlı olan hava aracının Batı rüzgarlarının sürüklemesiyle, planlanan rotasından çıktığı kaydedilen açıklamada, “Çin tarafı hava aracının niyet edilmeyen zorunlu sebeplerle ABD hava sahasına girmesinden üzüntü duymuştur” ifadelerine yer verilmişti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, “Çin, sorumlu bir ülke olarak uluslararası hukuka uygun hareket etmektedir. Hiçbir ülkenin egemenliğini ve hava sahasını ihlal etmeye niyetimiz yok. Umarız ilgili taraflar, meseleyi sakin kafayla ele alır.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
ABD, balonu kara suları üzerinde vurdu
Çin’in açıklamaları Washington’ı tatmin etmezken ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, 5-6 Şubat’ta Pekin’e yapmayı planladığı ziyareti iptal etmişti.
Pentagon Sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder, “Çin’in açıklamasının farkındayız ancak bunun bir gözetleme balonu olduğunu biliyoruz” ifadesini kullanmıştı.
Ryder, balonun 60 bin fit irtifada ABD’nin iç kesimleri üzerinde uçmaya ve ABD Hava Savunma Komutanlığının (NORAD) balonu izlemeye devam ettiğini belirtmişti.
Balon, ABD Başkanı Joe Biden’ın emriyle, Amerikan kara sularında Atlantik okyanusu üzerine çıktığında Amerikan ordusuna ait jet uçaklar tarafından vurularak düşürüldü.
“Üç okul servisi otobüsü büyüklüğünde” olduğu ve 60 bin fit yükseklikte uçtuğu belirtilen balondan geriye kalan enkazın toplanması çalışmaları devam ediyor.
